Safra vücuttan nasıl atılır?

Karaciğer gıdaları sindirmekte ve safra salgısını üretmektedir. Karaciğer ürettiği safrayı, kendi içindeki safra kanalları ile barsaklara boşaltır. Eğer bu kanallar bir şekilde (taş veya tümör vb.) tıkanırsa, safra barsaklara atılamaz ve karaciğerde birikir. Bu da tüm vücutta sarılık ve kaşıntıya sebep olur

Perkütan transhepatik bilier drenaj işlemi nedir?

Sıklıkla PTK olarak ta bilinir. Perkütan transhepatik bilier drenaj işleminde, plastik ince bir boru karın cildinden geçilerek karaciğerin içindeki safra kanallarının içine yerleştirilir. Bu plastik katater ile karaciğerin ürettiği safra vücut dışındaki torbaya alınır. Bazı durumlarda bu katater daha da ilerletilerek tıkanıklık geçilir ve bu katater yardımı ile safranın barsaklara direkt boşaltımı sağlanır. Her iki şekildede safra vücuttan atılacağı için hastanın sarılığı tedavi edilecektir.

Perkütan transhepatik bilier stent yerleştirilmesi işlemi nedir?

Uygun hastalarda PTK için takılan kataterlerin içinden geçirilen metal veya plastik bir stent daralmış veya tıkalı safra kanallarının açık kalması sağlar. Açılan safra kanalı ile safra barsaklara atılır ve hastanın sarılık olması önlenir. Bu işlem çoğunlukla PTK işleminden sonra yapılarak, dışarı uzanan drenin ve torbanın kaldırılmasını sağlanır. Eğer safra kanalı enfekte değilse, stent ilk drenaj işlemi esnasında konur. Stent işlemi hasta konforunu artırır, ama her hastada bu işlem uygun olmayabilir.

İşlem bana nasıl yarar sağlayacak?

Safranın vücut dışına drenajı, karaciğer üzerindeki baskıyı azaltır olağan şekilde çalışmasını sağlar, enfeksiyon ve karaciğer yetmezliği riskini azaltır. Gözler ve cilt normal rengine döner ve kaşıntı hissi azalır.  

Biliyer drenaj, safra yollarına uygulanacak çeşitli cerrahi girişimlere hazırlık için de gerekli olabilir. Biliyer stent yerleştirilmesi, safra yollarının tıkanıklığını uzun dönemde rahatlatarak safranın barsaklara akışını sağlar.

İşlem için nasıl hazırlanmalıyım?

İşlem öncesi karaciğerinizin ve böbreklerinizin fonksiyonlarını test etmek ve kan pıhtılaşma değerlerinizi kontrol etmek için kan testleri istenecektir. Kullandığınız bazı ilaçları bırakmanız veya dozunu ayarlamanız gerekebilir, konuyla ilgili doktorunuzla görüşmeniz önem arz etmektedir.

İşlem öncesi karaciğer bölgesine yönelik son bir ayda çekilmiş kontrastlı BT veya MR görüntüleri gerekmektedir. İşlemden önceki geceden itibaren aç kalmanız gerekecektir. Ayrıca damardan sıvı  desteği yapılabilir.

Perkütan transhepatik bilier drenaj işlemi nasıl yapılır?

Yapılacak işlem hastanede ve girişimsel radyoloji bölümünde anjiografi ve ultrasonografi cihazı ile gerçekleşecektir. Girişimsel radyoloji işlem odasına alınacaksınız ve işlem sırasında oksijen seviyenizi, kalp atışı ve kan basıncınızı takip edecek olan monitöre bağlanacaksınız. Size sakinleştirici ve ağrıyı önlemek için ilaçlar verilecektir.

Girişimsel radyolog, öncelikle ultrasonografi ve/veya anjiografi rehberliğinde iğneyi ve sonrasında bir teli safra kanallarından birine gönderecektir. Bu işlem göğüs kafesinizin sağ yarısının alt tarafında karın cildinden yapılabilir. Kılavuz tel yerleştirildikten sonra, girişimsel radyolog bir dizi ufak tüpü tel üzerinden ilerleterek asıl konulacak olan drenaj tüpü için gerekli yolun oluşmasını sağlayacaktır. Bu sırada eğer uyanık iseniz, basınç ve baskı hisleri duyabilirsiniz, ancak öncesinde lokal anestezik maddeler kullanıldığı ve damardan ağrı kesiciler uygulandığı için bu işlem ağrısız olacaktır.

İlerletilen drenin lokalizasyonu, olabildiğince çok miktarda sıvıyı uygun şekilde tahliye edebilmek için ayarlanacak ve yerine sabitlenecektir. Sabitleme işlemi dikişler ve bazen yapışkan bantlarla sağlanmaktadır. İşlem sonrasında, düzenli olarak değiştirilecek olan steril pansuman uygulanır.

Perkütan transhepatik bilier stent yerleştirilmesi nasıl yapılır?

Eğer zaten bir biliyer dreniniz varsa, kılavuz tel drenden geçirilerek barsaklara ulaştırılır, daha sonra dren telin üzerinden çekilerek yerine stent yerleştirilir. Girişimsel radyolog stentin uygun pozisyonda olduğundan emin olduktan sonra tüp çekilir ve stent safra kanalını açık tutmak için genişler. Eğer mevcut bir biliyer dreniniz yoksa stenti yerleştirmek için yukarıda açıklandığı gibi bir safra kanalına girişim yapılacaktır.

Stent yerleştirme işleminin öncesinde ve/veya sonrasında tıkanmış olan safra yolu özel bir balon yardımıyla genişletilebilir, bu işlem üst karın bölgesinde yırtıcı bir ağrıya sebebiyet verebilir. Ağrı, güçlü ağrı kesicilerle çözümlenecektir. İşlem sonrasında steril yapışkan bantlar giriş bölgesine yapıştırılır.

Riskler nelerdir?

Her iki işlemde de, giriş bölgesinden cilde, karın içine veya safra yollarına az da olsa kanama riski vardır. Tüp kaburgalarınızın arasından yerleştirilmişse, giriş bölgesinde ağrı olabilir. Dren veya stent, yerinden oynayabilir veya çıkabilir. Zamanla stent tıkanabilir. Safra yollarının enfekte olması da mümkündür. Safra cilde, karın içine veya göğüs kafesinde akciğerlerin çevresine kaçabilir. Tüm bu durumlar doktorunuza bildirilmelidir.

İşlem sonrası neler olabilir? Takip planı ne?

İşlem sonrasında dinlenmeniz ve takibiniz için yataklı servisinize çıkarılacaksınız. Giriş bölgesinde veya üst karın bölgesinde ağrı hissi olabilir. Ayrıca hafif bulantı olabilir. Bu semptomlar ilaçlar yardımıyla giderilecektir. İşlem sonrası antibiyotik kullanmanız gerekebilir. Eğer dışarı uzanan bir tüp ve torbanız varsa, bunlara uygun şekilde bakılması ve bunların çekilmemesi önemlidir. Hemşireler düzenli aralıklarla gelerek torbayı boşaltacak ve sıvı miktarını not edecektir.

Biliyer kateterinizin bakımı son derece önemlidir. Taburcu oluyorsanız tüpün yıkanması ve pansumanların değiştirilmesi ile ilgili olarak doktorlarınızdan net bilgilendirme aldığınızdan emin olun. Ayrıca, tüpün dışarı uzanan kısmının düzenli olarak değiştirilmesini de içerebilecek detaylı bir takip planı oluşturulmalıdır.