Prof. Dr. Rahmi Çubuk

Girişimsel Radyoloji

Girişimsel Radyoloji

Transarteriyel Kemoembolizasyon (TAKE)

TAKE İşlemi Nedir?

TAKE karaciğer içinde yerleşen kanserli dokuları tedavi etmek için kullanılır.

TAKE işleminde karaciğeri besleyen atardamara ve oradan da karaciğer içindeki tümörü besleyen ve daha ince olan atardamara anjiyo cihazı altında özel bir katater ile doğrudan ulaşılır. Bu atardamar içinden karaciğerdeki tümöre yüksek dozda kemoterapi ve damarı tıkayan partiküller direkt verilir. Bu sayede maksimum miktarda ilaç tümöre ulaşır, tümörü besleyen damar tıkanır ve tümör küçülür. Kol toplardamarlarından alınan standart kemoterapiden farklı olarak daha az ilaç kan dolaşımına geçer ve daha az yan etki oluşturur.

TAKE bana nasıl fayda sağlayacak?

TAKE, genellikle karaciğerinizde başka bir şekilde tedavi edilemeyen tümörünüz ve / veya tümörleriniz varsa doktorunuz veya tümör konseyi tarafından önerilmektedir.

TAKE işleminde amaç tümörü küçültmek ve büyümesini durdurmaktır. Bu sağlanırken de vücutta az miktarda sistemik yan etki oluşturmaktır. Hastaların yaklaşık %70’i işlem yan etkisi az olan ve diğer tedavilerle birlikte kullanılabilen TAKE’ den fayda görmektedir

TAKE, hastaların karaciğer nakli için listeye alınmasına ve bu listede tutulmasına yardımcı olabilmektedir.

Tümör büyükse, karaciğerin her iki yarısındaysa veya yerleşim yerine bağlı olarak, birden fazla TAKE tedavisi planlanması gerekebilir.

TAKE için nasıl hazırlanmalıyım?

İşlem öncesi karaciğerinizin ve böbreklerinizin fonksiyonlarını test etmek ve kan pıhtılaşma değerlerinizi kontrol etmek için kan testleri istenecektir.

Aldığınız tüm ilaçları ve varsa alerjileri doktorunuza bildirmelisiniz. Doktorunuz işlemden önce bazı ilaçları kesmenizi önerebilir.

İşlem öncesi karaciğer bölgesine yönelik son bir ayda çekilmiş kontrastlı BT veya MR görüntüleri gerekmektedir. Eğer yok ise bu tetkik / tetkikler istenecektir.

İşlem anjiografi odasında anestezi altında yapılacağından işlemden önce 6-8 saat açlık gerekmektedir.

TAKE işlemi nasıl yapılır

Yapılacak işlem hastanede ve girişimsel radyoloji bölümünde anjiyografi cihazı ile gerçekleşecektir. Anjiyografi odasına alınacaksınız ve işlem sırasında oksijen seviyenizi, kalp atışı ve kan basıncınızı takip edecek olan monitöre bağlanacaksınız. Size sakinleştirici ve ağrıyı önlemek için ilaçlar verilecektir.

Cilde lokal anestezi verildikten sonra girişimsel radyolog kasıktan bir atardamardan önce bir iğne, ardından bir tel geçirecektir. Küçük bir kateter (içi boş plastik bir tüp)  karaciğere ve tümörü besleyen atardamarlara ulaşmak üzere kılavuz tel üzerinden atardamarınızda ilerletilecektir. Kateterden bir sıvı (kontrast ilaç) enjekte edilerek atardamarlar ekranda görünür

hale getirilecek ve girişimsel radyolog tümörü besleyen atardamarlara kateteri ilerletebilecektir. Tümörü besleyen atardamara küçük bir kateter ile ulaşıldığında, kemoterapötik/damar tıkayıcı partikül karışımı enjekte edilecektir. İşlemin sonunda kateter çıkartılacak ve giriş yeri kapatılacaktır. Giriş yerindeki atardamardan kanama potansiyelini azaltmak için 12 saate kadar yatak istirahati istenebilir.

TAKE’ nin riskleri nelerdir?

Yan etkiler genellikle çok azdır. Kendinizi soğuk algınlığı veya grip olmuş gibi hissetmenize neden

olabilecek ağrı, mide bulantısı ve ateş oluşabilir. Ancak bu belirtiler genellikle ilaçlarla tedavi edilebilir ve birkaç gün içinde düzelir. Giriş yerinde bir miktar morarma olabilir. Çok nadir görülen komplikasyonlar şunlardır:

Tedavi gerektiren atardamar kanaması veya tıkanması

Antibiyotik tedavisi gerektiren karaciğer enfeksiyonu

Akut karaciğer yetmezliği ve hedef dışı embolizasyondur.

TAKE işlemi sonrası neler olabilir?

Çoğu hasta, embolizasyon sonrası sendromu olarak adlandırılan ve ilaçlarla kolaylıkla kontrol altına alınabilen ağrı, mide bulantısı veya ateş yaşayabilmektedir. İşlemden sonra gün içinde normal beslenmenize başlayabilirsiniz. İşlem sonrası genellikle 24-48 saat içinde taburcu olunmaktadır. 1-2 hafta içinde hafif bir ateş olması, yorgunluk hissi ve iştah kaybı ise beklenen bulgulardır.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu aramalısınız:

  • Bacağınız soluklaşır ve soğuklaşırsa
  • Kasığınızda kanama fark ederseniz
  • Şiddeti ve karakteri değişen bacak veya karın ağrısı olursa
  • Ciddi nefes darlığınız olursa
  • 38 °C ve daha yüksek ateşiniz varsa
  • Enfeksiyon belirtileriniz varsa
  • Sık ishal olma şikayetiniz varsa
  • Öksürük ve eşlik eden sarı veya yeşil balgamınız varsa
  • Kırmızı, sıcak veya dışarıya akan yara gelişirse

 

İşlemi takip eden haftalarda, onkolog veya hepatolog karaciğerinizin ve böbreklerinizin

fonksiyonlarını görmek için kan testleri yapacaktır. Tümörün boyutunu kontrol etmek için 1-3 ay sonra BT veya MRG çekilmesi için tekrar gelebilirsiniz.

NOT:

  • Bu metnin hazırlanmasında Avrupa Kardiyovasküler ve Girişimsel Radyoloji Derneği dokümanları esas alınmıştır (cirse.org/patients).
  • Bu belge genel tıbbi bilgiler içerir. Bu belgede yer alan bilgiler profesyonel tıbbi tavsiye, tanı veya tedavi yerine kullanılmamalıdır.