(Radyodalga ablasyon ve mikrodalga ablasyon)

Ablasyon işlemi nedir?

Ablasyon işleminde karaciğer, böbrek, tiroid ve meme vb. organların içinde yerleşen kanserli dokular ciltten iğne ile girilerek, ameliyata gerek kalmadan yok edilmektedir. Ablasyon işleminin ameliyattan temel farkı: ciltte kesi yapılmadan cilt üzerinden organa (karaciğer, böbrek vb.) girilerek yapılması ve işlem sonrası ciltte sadece küçük bir iğne deliği kalmasıdır. Bu nedenle hastanın hastanede kalma süresi ve iyileşme süreleri ameliyata söre belirgin şekilde kısadır.

Ablasyon işlemi, ultrasonografi (US) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri eşliğinde lezyon görülerek yapıldığı için yanlış dokunun tahrip edilmesi riski veya istenmeyen bir bölgenin tahrip edilme olasılığı oldukça düşüktür. Bu durum neredeyse hiç görülmez.

Ablasyon işleminin hangi tipleri bulunmaktadır?

Radyofrekans ablasyon, mikrodalga ablasyon ve kriyoablasyon ablasyon olmak üzere sıklıkla kullanılan temel üç yöntem vardır. Radyofrekans ve mikrodalga ablasyon tümörü ısıtarak, kriyoablasyon ise tümörü dondurarak tedavi etmektedir. Bu yöntemlerden herhangi biri hastanın ve hastalığın durumuna göre girişimsel radyoloji uzmanınca seçilecek ve size uygulanacaktır.

Ablasyon işlemi bana nasıl fayda sağlayacak?

Ablasyon genellikle karaciğer veya farklı bir organınızda başka bir şekilde tedavi edilemeyen veya ameliyatı uygun olmayan tümörünüz ve / veya tümörleriniz varsa doktorunuz veya tümör konseyi tarafından önerilmektedir. Ablasyon işleminde amaç tümörü tamamen yok etmek bazı durumlar dada küçültmek ve büyümesini durdurmaktır. Bu sağlanırken de vücutta az miktarda sistemik yan etki oluşturmaktır.

Ablasyon için nasıl hazırlanmalıyım?

İşlem öncesi karaciğerinizin ve böbreklerinizin fonksiyonlarını test etmek ve kan pıhtılaşma değerlerinizi kontrol etmek için kan testleri istenecektir. Aldığınız tüm ilaçları ve varsa alerjileri doktorunuza bildirmelisiniz. Doktorunuz işlemden önce bazı ilaçları kesmenizi önerebilir.

İşlem öncesinde son bir ayda çekilmiş ultrasonografi, kontrastlı BT veya MR görüntüleri gerekebilir. 

İşlem girişimsel radyoloji odasında anestezi altında yapılacağından işlemden önce 6-8 saat açlık gerekmektedir.

Ablasyon işlemi nasıl yapılır?

Ablasyon işlemi girişimsel radyoloji bölümünde hastalığın durumuna göre ultrasonografi ve / veya bilgisayarlı tomografi cihazı ile gerçekleşecektir.

İşlem odasına alınacaksınız ve işlem sırasında oksijen seviyenizi, kalp atışı ve kan basıncınızı takip edecek olan monitöre bağlanacaksınız. Size sakinleştirici ve ağrıyı önlemek için ilaçlar verilecektir.

Girişimsel radyolog organ içindeki patolojiyi ultrasonografi veya BT cihazı ile bulur. Cilde lokal anestezi verildikten sonra ablasyon iğnesi ile tümörün içine girilir. Kanserli dokunun merkezine ablasyon iğnesi oturtulur. İğneye verilen enerji ile kanserli dokuda ısı yükseltilerek kanser hücrelerinin ölmesi sağlanır. Bu ısı artışı eş zamanlı olarak kanserli dokudaki küçük damarların da tıkanmasını sağlayarak kanama ihtimalini azaltırlar. İşlemden sonra kanserli odak ölü doku haline gelerek zaman içerisinde küçülür.  

Riskler nelerdir?

Yan etkiler genellikle azdır. Kendinizi soğuk algınlığı veya grip olmuş gibi hissetmenize neden olabilecek ağrı, mide bulantısı ve ateş oluşabilir. Ancak bu belirtiler genellikle ilaçlarla tedavi edilebilir ve birkaç gün içinde düzelir.

Giriş yerinde bir miktar morarma olabilir. Çok nadir görülen komplikasyonlar şunlardır:

İleri bir işlemle tedavi gerektiren atardamar kanaması

Antibiyotik tedavisi gerektiren karaciğer enfeksiyonu

Akut karaciğer yetmezliği ve hedef dışı embolizasyondur.

İşlem sonrası neler olabilir?

Çoğu hastada, ablasyon sonrası sendromu olarak adlandırılan ve ilaçlarla kolaylıkla kontrol altına alınabilen ağrı, mide bulantısı veya ateş yaşayabilmektedir. İşlemden sonraki gün normal beslenmenize devam edebilirsiniz. İşlem sonrası genellikle 24-48 saat içinde taburcu olunmaktadır. 1-2 hafta içinde hafif bir ateş olması, yorgunluk hissi ve iştah kaybı ise beklenen bulgulardır.

İşlemi takip eden haftalarda, onkolog veya hepatolog karaciğerinizin ve böbreklerinizin fonksiyonlarını görmek için kan testleri yapacaktır. Tümörün boyutunu kontrol etmek için 1-3 ay sonra BT veya MR çekimi gerekebilmektedir.   

NOT:

• Bu metnin hazırlanmasında Avrupa Kardiyovasküler ve Girişimsel Radyoloji Derneği dokümanları esas alınmıştır. (cirse.org/patients).
• Bu belge genel tıbbi bilgiler içerir. Bu belgede yer alan bilgiler profesyonel tıbbi tavsiye, tanı veya tedavi yerine kullanılmamalıdır.